1,5 triệu người sống ẩn dật ở Nhật Bản

Ikeida rời quê Nagoya, miền trung Nhật Bản để học tại một trường danh tiếng ở Tokyo. Trường có rất nhiều nam sinh muốn trở thành doanh nhân, chính trị gia và luật sư. Ikeida không có mục tiêu như vậy. Anh không thể tìm thấy ai cùng quan điểm sống.

"Tôi nhanh chóng nhận ra mình đã đến nhầm chỗ", Ikeida, hiện 60 tuổi, chia sẻ.

Chàng thanh niên cố gắng thoát khỏi cảm giác cô lập bằng các chuyến du lịch nước ngoài, song đến đâu cũng nhốt mình trong phòng. "Tôi đọc, viết, uống rượu và ngủ. Rốt cuộc tôi không thích đi du lịch. Tôi là một hikikomori", Ikeida chia sẻ.

Bộ Y tế Nhật Bản định nghĩa hikikomori là người bị cô lập ở nhà ít nhất 6 tháng, trốn học hoặc đi làm. Ảnh: Guardian

Bộ Y tế Nhật Bản định nghĩa hikikomori - một thuật ngữ do nhà báo Tamaki Saito đặt ra vào cuối những năm 1990 - là những người tự cô lập ở nhà ít nhất sáu tháng, trốn tránh trường học hoặc nơi làm việc và hiếm khi tương tác với người ngoài. Hikikomori là ghép từ hai động từ tiếng Nhật có nghĩa "rút lui" và "ẩn mình".

Song theo một nghĩa nào đó, Ikeida không đơn độc. Gần 1,5 triệu người trong độ tuổi lao động, tức cứ 50 người Nhật thì có một hikikomori. 1/5 trong số này "quy ẩn" do áp lực cuộc sống sau Covid-19, theo một khảo sát của văn phòng nội các công bố tháng trước. Còn phần lớn sống ẩn dật sau các sự cố nghiêm trọng về mối quan hệ; mất hoặc nghỉ việc.

Trong đại dịch Nhật Bản không phong tỏa như một số quốc gia, mà yêu cầu người dân tránh ra ngoài khi không cần thiết. Một số trường đại học, công sở chuyển sang học và làm việc từ xa. Các công cụ công nghệ ra đời trong thời điểm này cũng góp phần làm tăng cảm giác bị cô lập.

"Đại dịch khiến chúng tôi nhận ra làm việc, học tập từ xa và giao hàng tận nhà rất hữu ích. Nhiều người vẫn chọn lối sống này ngay cả sau khi Covid-19 qua đi", Ikeida nói.

Từng được coi là một tình trạng chỉ ảnh hưởng đến những nam thanh niên không thích nghi với xã hội, giam mình trong phòng ngủ và say mê điện tử, truyện tranh, phim hoạt hình, giờ đây sự mất kết nối xã hội ảnh hưởng đến một nhóm nhân khẩu học rộng lớn hơn. Nếu như trước đây 60% hikikomori là nam giới, ngày nay càng có nhiều phụ nữ.

"Đôi khi tôi muốn đi bộ, nhưng cơ bắp của tôi trở nên cứng đơ. Tôi không thể ra ngoài", Michi, một phụ nữ Tokyo 45 tuổi bị mất việc trong đại dịch, cho biết.

Trước tình trạng này, đã có một số sáng kiến để kéo những hikikomori hòa nhập cộng đồng. Phường Edogawa, ở Tokyo, nơi có 9.000 hikikomori sẽ bắt đầu tổ chức các sự kiện vào tháng tới để mọi người tăng cơ hội gặp gỡ. Thành phố Kyoto đã tổ chức các buổi gặp mặt qua mạng hai lần một tháng, với những người tham gia từ thanh thiếu niên đến những người ở độ tuổi 40.

Ikeida thường xuyên tham gia các sự kiện trực tuyến và trực tiếp, nơi ông có cơ hội gặp những người giống mình để tăng cơ hội "chia sẻ cảm xúc, thông tin và lòng dũng cảm".

Ông cũng cho biết các triệu chứng của mình tồi tệ hơn khi tốt nghiệp, khi không xin được việc. Ông vẫn tiếp tục du lịch vòng quanh Ấn Độ, Trung Đông và Châu Phi trong 10 năm, trước khi quay trở lại Nhật Bản, cố gắng bắt đầu lại cuộc sống không mấy khả quan. Nhưng Ikeida nhấn mạnh mình không thuộc kiểu sống ẩn dật trong phòng tối, cày anime. Trung bình 3-4 ngày ông ngoài một lần, ngủ 14 giờ/ngày và hoàn toàn không liên lạc với hàng xóm hay người thân.

"Tôi trao đổi thư từ với rất nhiều người trên mạng mà không cần ra khỏi phòng. Đó là điều tốt nhất tôi có thể làm lúc này. Tôi vẫn là một hikikomori trong suốt 30 năm qua", ông nói.